حمل و نقل دریایی بخشی از تجارت محسوب می‌شود که توسط کشتی‌های باری بزرگ با تجهیزات و ویژگی‌های خاصی، انجام می‌شود. ارائه خدمات کارآمد و مفید در این نوع حمل و نقل نقش موثری در تجارت موفق بین المللی خواهد داشت. همچنین ۹۰ درصد از تجارت بین المللی هر کشور در جابجایی کالاها، به حمل و نقل دریایی اختصاص پیدا می‌کند. در این مقاله از سایت کاراپست با حمل و نقل دریایی بیشتر آشنا می‌شویم.
حمل و نقل دریایی
ترابری دریایی عمدتا برای کالاهایی با حجم زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش زمان ارسال کالا معمولا زیاد است. از این رو کالاها باید به گونه ای باشند که این زمان بر روی کیفیت آنها تاثیری نداشته باشد.
در حمل دریایی، با توجه به عواملی مانند نوع کالا، طول مسیر و غیره از وسایل دریایی گوناگونی مانند لنج، نفتکش و غیره برای ارسال بار استفاده می شود.
کشور ایران دارای ۳۰۰۰ کیلومتر خطوط دریایی است. همچنین دسترسی به آب های آزاد از طریق اقیانوس هند، قرارگیری در مسیر کویدورهای غرب، شرق و شمال و دسترسی به دریای خزر در شمال و دریای عمان و خلیج فارس در جنوب کشور از مزیت‌های مهم جغرافیایی کشور به حساب می‌آید.
عمده تجارت دریایی ایران از طریق جنوب کشور انجام می شود. کشورهای چین، امارات متحده عربی و کره جنوبی به ترتیب سه کشور اصلی در زمینه واردات کالا به ایران می باشند. عمده‌ی این کالاها مواد اولیه، تجهیزات مورد نیاز در زمینه پزشکی، ورزشی و راهسازی، خودرو و قطعات آن، قطعات و تجهیزات کشتیرانی ها و هواپیما هستند.
کشتی‌های مورد استفاده در حمل و نقل دریایی از نظر مسیر به دو دسته تقسیم می‌شوند:
-
کشتی های لاینر یا خطوط منظم:
این کشتی‌ها با برنامه ریزی دقیق و طبق خطوط دریایی تعیین شده فعالیت می کنند. -
کشتی‌های ترامپ و یا خطوط نامنظم:
این کشتی‌ها محموله ها را به هر نقطه ای که صاحبان شرکت درخواست کنند حمل کرده و خطوط دریایی خاصی برای آنها تعریف نشده است.
روش‌های مختلف ارسال کالا در حمل و نقل دریایی
ترانشیپ:
گاهی امکان ترخیص برخی کالاها در یک گمرگ وجود ندارد. بهترین راه برای حل این مشکل انتقال بار از گمرک فعلی به یک گمرک دیگر است که امکان ترخیص کالاها در آن مجاز است و مشکلی به وجود نمی آید.
در روش ترانشیپ کالاها از یک وسیله‌ی حمل و نقل ورودی به یک وسیله‌ی حمل و نقل خروجی تحت نظارت گمرک منتقل می شوند. این روش برای کاهش هزینه‌ی انتقال بار و یا دور زدن تحریم‌هایی که بر علیه کشور مقصد وجود دارد بسیار مناسب است.
چارترینگ
در این روش برای کالاهایی که حجیم و یا بدون بسته بندی هستند کشتی هایی به‌صورت دربست اجاره و یا رزرو می‌شوند. در روش چارترینگ انتقال بار تحت قرارداد چارتر صورت می گیرد که این قرارداد در اعتبار سندی مورد قبول بانکها نمی باشد.
کراس استافینگ
این روش نیز مانند حمل و نقل به روش ترانشیپ عمل می کند.در روش کراس استافینگ کانتینر حاوی بار از یک کشتی به کشتی دیگر منتقل می شود.
مزایا و معایب حمل و نقل دریایی
- ارزان بودن ترابری دریایی نسبت به سایر روشها به خصوص در انتقال بارهای حجیم، از مزایای این نوع حمل و نقل محسوب می شود. به همین دلیل بسیاری از صاحبان شرکت‌های تجاری حمل کالاهای خود را به وسیله‌ی آبهای آزاد ترجیح می دهند.
- از دیگر مزایای حمل دریایی ثابت بودن نرخ کرایه است. این نرخ توسط شرکت‌های بزرگ حمل و نقل تعیین می شود.
- حمل و انتقال حجم زیادی از کالاها. در انتقال بار از طریق دریا میتوان محموله‌های ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن را به راحتی از یک بندر به بندر دیگر جابه جا کرد.
- پراخت وجه در مقابل مدارک و اسناد معتبر
- تنها عیب ترابری دریایی زمان انتقال کالا است که نسبت به روش‌های هوایی و زمینی بیشتر است.
